Tütün kullanımı hem bireylerin hem de toplumun sıhhatini önemli biçimde tehdit eden bir alışkanlıktır. Dünya Sıhhat Örgütü dataları her yıl yaklaşık 8 milyon kişinin tütün kullanımına bağlı hastalıklar, 1.2 milyon kişinin de tütün eseri kullanmadığı halde sigara dumanına maruz kalarak pasif içicilik nedeniyle hayatını yitirdiğini göstermektedir.
Tütün ve tütün eserleri kullanımının, akciğer kanseri başta olmak üzere öteki kanserlerin gelişiminde, KOAH (kronik obstruktif akciğer hastalığı), tekrarlayan alt ve üst teneffüs yolları üzere birçok teneffüs yolu hastalığının ortaya çıkmasında temel etkendir. Hastalıkların en değerli 3 belirtisi ise; 3 haftadan uzun süren öksürük, nefes darlığı ve balgam (kanlı da olabilir) şeklinde bilinmektedir. Memorial Ankara Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Füsun Ülger, “31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü” öncesi tütün ve tütün kullanımının ziyanları hakkında bilgiler verdi.
Sigara bu hastalıkların kapısını aralıyor!
Tütün ve tütün eserleri kullanımı akciğer sıhhatini olumsuz etkilemektedir. Kullanıldığı andan itibaren bütün organlara ziyan vermeye başlamaktadır. Neden olduğu esas hastalıklar;
- KOAH
- Akciğer kanseri
- Tekrarlayan alt ve üst teneffüs yolu enfeksiyonları
- Diğer organ kanserleri
- Kalp ve damar hastalıkları
Pasif içicilik de akciğer hastalıklarına neden olabilir
Tütün eserleri kullanmayan bir birey de, pasif içicilik yoluyla akciğer hastalıklarına yakalanabilmektedir. Tütün yalnızca kullanan şahsa değil, etrafına de ziyan vermektedir. Bilhassa risk grubundakiler, çocukluk periyodu maruziyeti olanlar ve bayanlardır. Konutta yahut kapalı ortamlarda sigara içilmesi çocuklarda astım ve akciğer hastalıklarına neden olmaktadır. Sigara içmeyen bayan KOAH hastalar olabilmektedir.
Akciğer kanserine yakalananların %90’ı sigara tüketiyor
Akciğer kanseri başta olmak üzere, karaciğer, mesane, lisan, dudak, gırtlak ve yemek borusu kanserlerine de neden olabilmektedir. Akciğer kanseri olanların ve KOAH olanların %90’ı sigara kullananlardır. Bayanlarda KOAH görülme artışı sigara kullanımının artmasıyla orantılıdır. Tütün ve tütün eserleri içerisinde nargile, sarma sigara ve elektronik sigaralar da vardır. Elektronik sigara zararsız sanılmaktadır ama teneffüs sistemine verdiği hasar akciğer gelişimini tamamlamamış gençler için çok tehlikeli olmaktadır. Uzun vadede tesirleri daha net ortaya çıkacaktır lakin şuanda bile tesirleri görülmektedir. Elektronik sigara kullanan bireylerde, akciğer sönmesi ve akciğer zarında sıvı birikmesi üzere durumlar ortaya çıkabilmektedir.
3 haftadan uzun süren şikayetlerde tabibe başvurulmalıdır
Hastalar en çok 3 haftadan uzun süren öksürük, kanlı balgam ve nefes darlığı belirtileriyle hastaneye başvurmaktadır. Hastalıkların teşhisinde kullanılan en değerli tetkikler ise akciğer grafisi ve teneffüs işlev testidir. Teneffüs işlev testi, astım ve KOAH teşhisinde en kıymetli yol göstericidir. Akciğer grafisi ise, ciğerlerdeki kitle yahut nodüllerin saptanmasına yardımcı olmaktadır. 50 yaş üstü sigara içen şahısların, 3 haftadan uzun süren öksürük, nefes darlığı ve balgam (kanlı da olabilir) üzere şikayetleri var ise tomografi çektirmesi önerilmektedir. Hasta, 50 yaş altında balgam ve öksürük belirtilerine sahip ise tekrar ileri tetkikler yapılması gerekebilir. Sigara içme müddeti 20 yılı geçmiş bireylerin, tertipli olarak yıllık akciğer grafisi ve teneffüs işlev testi yaptırması gerekmektedir.
Bağımlılığın önlenmesi için farkındalık oluşturulmalı!
Tütün eserleri kullanımının ziyanlarını insanlara aşılamak, kullanan kişinin bağımlılığını önlemek ve bırakmaya yönlendirmek gerekmektedir. Bilhassa genç yaştaki kullanıcılarda farkındalık oluşturulması çok değerlidir. Kimi hastalar hem sigaranın tesirlerinden korkmakta hem de bağımlılık nedeniyle sigara kullanımına devam etmektedirler. Onlara günümüzde birçok sistem kullanıldığı anlatılmalı ve takviye alındığı takdirde bırakabilmenin mümkün olduğu konusunda bilgilendirme yapılmalıdır. İş yerlerinde bilinçlendirme toplantıları yapılmalıdır. Doktorlar tarafından da hastalara birinci olarak sigarayı bırakması gerektiği vurgulanmaktadır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
YORUM